Historia kościoła

W czasie swojej obecności w Kwidzynie, która trwa od roku 1945, franciszkanie pracowali w dwóch kościołach. Pierwszy z nich to kościół pw. św. Jana Ewangelisty, czyli obecna konkatedra diecezji elbląskiej. Drugi, ten w którym franciszkanie posługują do chwili obecnej, to kościół parafialny pw. Świętej Trójcy.

Kościół pw. św. Jana Ewangelisty

Kwidzyński kościół pw. św. Jana Ewangelisty już w 1285 r. został podniesiony do rangi katedry. Obecna bryła świątyni jest owocem przebudowy, która trwała od roku 1325 aż do drugiej połowy XIV w. Katedra, w połączeniu z warownym zamkiem kapituły pomezańskiej, od początku stanowiła jednolity zespół sakralno-warowny.

W 1525 r. całe Prusy Książęce uległy luteranizacji, a w 1578 r. dwie pruskie diecezje - pomezańska oraz sambijska - uległy formalnej likwidacji.

W okresie wojen napoleońskich w 1807 r. kościół został zamieniony na magazyn żywności i halę ćwiczeń, czego fatalnym skutkiem była dewastacja budowli. W latach 1816-1817 w świątyni przeprowadzono pierwsze prace remontowe, a w latach 1862-1864 dokonano jego gruntownej modernizacji, przywracając mu wygląd z czasów średniowiecznych.

Na początku 1945 r. w kwidzyńskim kościele pw. św. Jana Ewangelisty oraz w dawnym zamku biskupim wojska sowieckie urządziły magazyn. Dzięki nadaniu im tego nowego przeznaczenia budowle nie zostały zniszczone, podczas gdy starówka miasta została zrównana z ziemią.

W kwidzyńskiej katedrze pochowano wiele znacznych osobistości, m.in.: biskupów pomezańskich oraz wielkich mistrzów krzyżackich Wernera von Orseln i Ludolfa Königa, a także bł. Dorotę z Mątowów oraz jej spowiednika i wybitnego teologa Jana z Kwidzyna.

W 1945 r. opiekę duszpasterska nad kościołem pw. św. Jana Ewangelisty objęli przybyli do miasta franciszkanie. Początkowo mieszkali w poprotestanckiej pastorówce w pobliżu kościoła. 14 sierpnia 1962 r. ówczesny Minister prowincjalny o. Tytus Strzelewicz erygował w Kwidzynie klasztor, którego patronem został św. Jan Ewangelista.

W 1972 r. biskup warmiński Józef Drzazga erygował przy kościele pw. św. Jana Ewangelisty nową parafię.

W 1976 r. papież Paweł VI zatwierdził istniejący od niepamiętnych czasów kult bł. Doroty z Mątowów, XIV-wiecznej mistyczki mocno związanej z Kwidzynem, w związku z czym kwidzyńscy franciszkanie zorganizowali jej uroczystości pobeatyfikacyjne.

Franciszkanie opiekowali się kościołem i obsługiwali parafię pw. św. Jana Ewangelisty w Kwidzynie do roku 1993, tj. do czasu, gdy kościół został podniesiony do rangi konkatedry diecezji elbląskiej (utworzonej w 1992 r.). Wówczas przekazali katedrę diecezji, a w zamian objęli parafię i XIX-wieczny kościół pw. Świętej Trójcy.

Kościół pw. Świętej Trójcy

Historia kwidzyńskiego kościoła pw. Świętej Trójcy rozpoczęła się w roku 1801, kiedy to katolicka diaspora Powiśla Dolnego rozpoczęła starania o budowę nowej świątyni. Kwidzyńscy katolicy rozpoczęli od przeprowadzenia zbiórki pieniężnej. Niemal jednocześnie przystąpili do kompletowania dokumentów niezbędnych do rozpoczęcia prac budowlanych, które rozpoczęto w roku 1846.

Projekt kościoła wykonał Karl Fridrich Schinkel – jeden z najwybitniejszych twórców okresu klasycyzmu w Prusach.  Warto wiedzieć, że powstała tzw. szkoła Schinkla (niem. Schinkelschule), która istniała dzięki działalności niemieckich architektów kontynuujących styl Schinkla.

Budowa głównej bryły Kościoła trwała do roku 1858. Dnia 26 listopada 1858 r. biskup sufragan warmiński Antoni Frenzel dokonał urczystej konsekracji świątyin.

Początkowo kościół pw. Świętej Trójcy miał rangę rektoralnego.  Parafia pw. Świętej Trójcy i Wniebowzięcia NMP została erygowana przy nim dopiero w roku 1872.

Z okresu przed objęciem opieki nad kościołem przez franciszkanów odnotowania wymaga kilka ważnych momentów: 

  • 1876 r. - Wizytacja biskupa Ordynariusza diecezji warmińskiej.

Kwidzyn odwiedził Biskup Filip Krementz, który uczestniczył w procesji w oktawie Bożego Ciała.

  • 1920 r. - Wizyta przyszłego papieża.

Mszę Św. odprawił w naszym Kościele kardynał Achilles Ratti, późniejszy papież Pius XI.

  • 1958 r. - 100-lecie poświęcenia Kościoła.

Z okazji jubileuszu odbyły się specjalne uroczystości, w których udział wziął Ks. Biskup Ordynariusz Diecezji Warmińskiej dr Tomasz Wilczyński.

  • 1962-1964

Posługę wikariusza w kościele Świętej Trójcy pełnił obecny Prymas Polski, Ks. Abp. Józef Kowalczyk.

  • 1970 r. - 25. rocznica przyłączenia Kwidzyna do Polski.

Z okazji jubileuszu odbyły się uroczystości jubileuszowe z udziałem Ordynariusza Diecezji Warmińskiej Ks. Biskupa dr Józefa Drzazgi. Przez okres 25 lat w Parafii p.w. Św. Trójcy pracowało 30 kapłanów (5 proboszczów i 25 wikariuszy), odprawionych zostało około 45 tysięcy Mszy Św. oraz rozdano około 2,5 mln. Komunii Św., ochrzczono 13700 dzieci, zawarto ponad 4000 małżeństw, wybierzmowano 12000 młodych katolików.

  • 1972 r. - Jubileusz 100 - lecia istnienia parafii.